Home

 

Bouwtekeningen zijn een gegeerde bron voor historisch onderzoek. Op deze website tonen we de resultaten van het project Bouwtekeningen: Roerend en onroerend erfgoed gemapt en gelinkt. Liberas, ADVN en Amsab-ISG sloegen, met steun van de Vlaamse Overheid, de handen in elkaar en zetten met dit project de bouwtekeningen letterlijk op de kaart.

De belangrijkste en omvangrijkste collectie bouwtekeningen in het ADVN heeft de IJzertoren-site als onderwerp. Het monument langs de IJzeroever in Kaaskerke (Diksmuide) werd in 1928 opgericht als hulde aan de gesneuvelde Vlamingen in de Eerste Wereldoorlog. Het ontwerp is van de hand van de Antwerpse architecten Robert en Frans Van Averbeke. Na de dynamitering van de toren in 1946 verrezen verschillende nieuwe constructies op de site. In 1949 werd uit de ruïnes de IJzercrypte hersteld en werd, naar een ontwerp van Jan en Karel De Bondt, de Paxpoort gebouwd. Drie jaar later werd beslist om ook de toren te herbouwen, opnieuw naar een ontwerp van Robert Van Averbeke. Wegens financiële problemen verliep de bouw erg langzaam en werd de tweede IJzertoren pas in 1965 voltooid. Bijna dertig jaar later had de toren nood aan een grondige restauratie die 2 miljoen euro zou kosten. De ca. 200 bouwtekeningen die in het ADVN bewaard worden, documenteren alle aspecten, zowel algemeen als in detail, van de verschillende constructies die in de voorbije eeuw op de IJzertoren-site gebouwd werden.

Liberas selecteerde voor dit project ongeveer 170 bouwtekeningen. De meeste plannen zijn afkomstig uit archieven van liberale verenigingen of organisaties van over heel Vlaanderen. Aanvullend werden enkele bijzondere tekeningen gekozen uit de collectie van de landmetersfamilie Cloquet. De selectie plannen overspant de hele twintigste eeuw met een klemtoon op de jaren ’50 tot ’60.

Bij Amsab-ISG maakten we een totaalbeeld op en hebben we onze archieven uitgespit. Voor Amsab-ISG zijn het leeuwendeel bouwtekeningen uit het interbellum en de jaren vijftig en zestig van lokale coöperaties. Het zijn getuigen van het bijzonder levendige socialistische netwerk van volkshuizen, theaterzalen, buurtwinkels en –apotheken, fabrieken, sanatoria, volksklinieken, mutualiteitsgebouwen, enzovoort. We konden zo 1339 bouwtekeningen uit onze collectie selecteren.

Het project liet ons toe deze collecties uitgebreid te registreren, te metadateren en te digitaliseren. We maakten van de gelegenheid gebruik om de bouwtekeningen duurzaam te herverpakken en een uitgebreide schade-atlas op te maken. Blauwdrukken worden vanwege hun zuurtegraad apart bewaard. Bovendien hebben historische bouwtekeningen geen standaard afmetingen. Dit maakt dat de bouwtekeningen vaak fragiel en niet evident te manipuleren zijn. De nieuwe verpakkingen komen hieraan tegemoet.

De gedigitaliseerde beelden kunnen we inzetten om de plannen te vrijwaren van verdere schade. Via IIIF, een internationale uitwisselingsstandaard om beelden en metadata online te presenteren, linken we onze bouwtekeningen aan databanken als Inventaris Onroerend Erfgoed en nemen we deel aan projecten als Gent Gemapt. De toegevoegde georeferentiële data stellen ons in staat de bouwtekeningen te visualiseren op een kaart.

Op deze website experimenteren we met twee type kaarttoepassingen. Kaart 1, de GMapFP, is een Joomla4-module waarbij de metadata manueel moet worden ingevoerd. Kaart 2 laat toe metadata in bulk in te laden. Op de CEST-pagina gaan we dieper in op de technische verschillen tussen de twee.

Link naar meer informatie:

bouwtekeningen

De digitale studiedag 'Digitaliseren en ontsluiten van bouwtekeningen' op 18 februari, georganiseerd door Amsab-ISG en het Vlaams Architectuurinstituut, was een succes!